VISIE

Van economische groei naar arbeidsmarktverandering 

Technologische innovaties, digitalisering, de overgang naar een circulaire en duurzame economie en de immigratiegolf hebben een wereldwijde impact op onze maatschappij. Deze maatschappelijke uitdagingen zetten aan tot een nieuwe manier van het inzetten van kennis en vaardigheden.

Verschuiving van waardeketens

De beste innovaties groeien uit tot nieuwe disruptieve sectoren met nieuwe waardeketens die bestaande sectoren volledig op zijn kop kunnen zetten of op den duur zelfs kunnen laten verdwijnen. 

Dankzij de technologie en het kapitaal dat daarachter zit, brengen de nieuwe banen in nieuwe sectoren doorgaans meer economische waarde op in aanzienlijk kortere tijdspannes.  Die marge is positief voor de winstgevendheid van de bedrijven, het inkomen van de werknemers en voor de hele regionale samenleving die van beide profiteert. Technologische vernieuwing is de basis van onze welvaartsgroei door de eeuwen heen.

Dankzij technologie wordt de grootte van een bedrijf evenals de vestigingsplaats steeds minder van belang. Dankzij de moderne technologie ligt de hele wereld vanuit een zolderkamer binnen handbereik. Dit heeft eveneens tot gevolg dat bedrijven direct vanaf de start internationaal kunnen gaan. Voorheen werd deze stap door veel bedrijven pas gezet nadat eerst de binnenlandse markt was veroverd.

Technologische verschuiving wordt alom als de meest fundamentele en ‘disruptieve’ megatrend gezien. Oude technologie verdwijnt, nieuwe technologie veroudert en de cyclus begint weer van voren af aan. Bij elke vernieuwing is het effect op werk hetzelfde: banen in de oude technologie worden schaarser, om uiteindelijk te verdwijnen. De plus zit hem in de technologische vernieuwing zelf. Die creëert en schept nieuwe banen en werkgelegenheid. 

Het V&D effect

Deze ontwikkelingen dwingen MKB-ondernemers er toe om continu te kijken wat voor impact nieuwe technologische ontwikkelingen op het bedrijf hebben. De ondernemer zal mee moeten doen om niet achterop te raken. Maar het biedt ook kansen. Dit betekent innoveren en investeren. Voorwaarde is wel dat dit economisch haalbaar is. Zo niet, dan is de kans groot dat de concurrentiepositie van de onderneming (verder) verzwakt.

De omloopsnelheid van kennis zal vergroten. Niet zozeer technische kennis, maar het vermogen tot verandering, tot kritisch en creatief denken, tot samenwerken en tot omgaan met complexiteit is noodzakelijk. Voortdurend talent kunnen ontwikkelen en aanpassen, onder het motto van levenslang leren, is de enige strategie. Daarom zal onderwijs niet alleen inzetten op de overdracht van kennis en vaardigheden, maar ook op zogenoemde ‘metavaardigheden’ voor toekomstbestendig leren, die de toekomstige volwassenen zelfredzaam maken. Dat vergt hybride skills: een mix van technische basiskennis, cognitieve vaardigheden talenten en persoonlijke kenmerken die ons klaarstomen om een leven lang met technologie om te gaan en ermee door te ontwikkelen.

Kennistoegang wordt laagdrempelig

Online leren, Virtual Reality en Kunstmatige intelligentie bieden nog meer mensen beter, gemakkelijker en goedkoper toegang tot kwalitatief hoger en specifieker onderwijs via de beste kennisinstellingen en de meest gespecialiseerde docenten, waar dan ook ter wereld en op welke tijdstip dan ook per dag (of nacht).  Door platformtechnologie ontwikkelt het klassieke diploma-georiënteerde onderwijs zich naar loopbaan- en levensgerichte kennisontwikkeling. Hierdoor ontstaat een congruente en continu doorontwikkelende samenhang tussen het bedrijfsleven en het kennisaanbod.  

Van inspanning naar resultaat 

Bedrijven en organisaties moeten meer sturen op taakgericht werken in plaats van inspanningsgerichte arbeid.  Vanuit deze ontwikkeling worden zij gedwongen meer en meer te selecteren op persoonlijke vaardigheden, persoonlijke eigenschappen en talenten door middel van een platformgeoriënteerde  levenslange loopbaankwalificatie in plaats van op (in het verleden behaalde) diploma’s.  

Technologisch en objectief gepersonaliseerd personeelsbeleid volgt de behoeften van medewerkers nauwkeurig op. Op deze manier kan het ontwikkelen ven begeleiden van talent persoonlijker worden georganiseerd, hetgeen een persoonlijke betrokkenheid, motivatie en welzijn zal stimuleren.

Voor bedrijven wordt talentmanagement een strategische pijler. Bedrijven kunnen de sprong naar verandering  alleen maken als zij strategisch investeren in om- en bijscholing en digitale technologie inzetten om productiviteit en winstgevendheid te vergroten. De mens kn daardoor meer en meer in worden gezet voor meer hoogwaardige activiteiten. Technologische innovatie slaagt pas als dit wordt gekoppeld aan arbeid, personeel en arbeidsorganisatie. Dat vergt een echte bedrijfsstrategie om technologie aan talent te koppelen.

Van Groei Naar Verandering

Het gaat fundamenteel niet om economische groei maar om een verandering van aanpak, van historische en versplinterde structuren naar centraal georiënteerd perspectief dat systematisch, preventief en integraal inzet op de ontwikkeling van menselijk talent.

De nadruk ligt niet meer op de baan maar op de loopbaan. Dit wordt het dominante perspectief op arbeidsregulering. Zie bijvoorbeeld het recente Nederlandse overheidsprogramma ‘Een Leven Lang Ontwikkelen’. Vanuit een arbeidsmarkt met goede resultaten van jobcreatie en participatie schuilt immers een toenemende diversiteit van flexibele en tijdelijke contracten, dubbele banen, combinaties tussen zelfstandigen, freelancers, uitzendkrachten en deeltijdwerkers.

Vanuit de toenemende baandiversiteit, ontstaat de verschuiving van  baan naar loopbaan. Arbeidsrecht zal barrières voor flexibele arbeidsrelaties  verminderen en meer inzetten op doorlopende inzetbaarheid van werknemers op de arbeidsmarkt. Loopbaancompetenties, loopbaanontwikkeling, loopbaanplanning, loopbaanmanagement & begeleiding, ontwikkeling en loopbaantransities worden integraal gefaciliteerd. Daarmee worden ook andere partijen in de driehoeksverhouding tussen werknemer, werkgever en de overheid betrokken zoals verzekeraars en hr-dienstverleners. De werknemer wordt medeverantwoordelijk voor het opsparen en besteden van de middelen. Dat is de beste garantie voor doelmatigheid bij  persoonlijke loopbaansituaties. Dat is het grote verschil met de collectieve en versplinterde systemen uit de vorige eeuw die primair door de belastingbetalers worden gedragen.                                         

Platformtechnologie

Digitaal georganiseerde arbeidsrelaties zijn een kans voor wetgever, overheden en uitvoeringsorganisaties. Objectieve technologie als kunstmatige intelligentie, machine learning en blockchains worden meer en meer ingezet  om arbeid beter te reguleren en beter te organiseren. Technologie beperkt zwartwerk en uitkeringsfraude zorgt voor volledige transparantie in arbeidsduur en verloning. Belastingen en sociale bijdragen kunnen instant en met nul bureaucratie worden uitgekeerd. Platformen kunnen het gehele traject van een arbeidsloopbaan volledig objectief en automatisch afwikkelen  Arbeidsbemiddeling krijgt hierdoor een andere en meer hoogwaardige rol; meer gericht op de blijvende fit tussen individu en ondernemingsstrategie.   Langere, betere en flexibelere  loopbanen, het kan allemaal worden georganiseerd.

Technologie helpt  ons langer en beter te werken.We zien daarvan al een begin in landen die voor de platformeconomie een erkenningskader bieden dat gebonden is aan de automatische betaling van belastingen op de transacties die via de platformen verlopen. De verzekeringen, bijdrageverplichtingen en administratieve overhead die met arbeid gepaard gaan, waarvoor bedrijven nu vaak hr-diensten inhuren, is uitstekend te organiseren via digitalisering.

Recht op talentontwikkeling

Voor de samenleving is talent essentieel voor arbeidsinclusie, kansen en toenemende mobiliteit. Van Groei Naar Verandering' is een gigantische kans voor meer talentfocus waardoor arbeidsdrempels worden verlaagd, meer arbeidskeuze ontstaat, meer arbeidsdiversiteit en minder arbeidsdiscriminatie. 

Het platform Kansacademie maakt een integrale samenwerkingsstructuur mogelijk  om talentontwikkeling in te zetten als kernwaarde van ons sociaal beleid, met technieken zoals talentontwikkelingsprogramma’s, opleidingsmiddelen, skill-managementtools, individuele leersubsidies en fiscale regelingen.  We kunnen zowel de brede talentontwikkeling voor de lange termijn als de concrete talenttransitie voor de kortere termijn organiseren, als we het maar samen doen.  De omslag naar gezamenlijke focus op talent en flexibele loopbanen kan dus veel latere arbeidsmarktproblemen helpen voorkomen.

Integraal samenwerken

Via het samenwerkingsprogramma Kansacademie kunnen arbeidsspecialisten vrij, overal, met en voor iedereen werken en samenwerken, hun eigen baas zijn en toch volwaardig aan grootschalige activiteiten deelnemen. Voor werkgevers genereert het platform georganiseerde  expertise en capaciteit  zonder de last en kost van bedrijfs- en personeelsorganisatie, wat algemene productiviteitsgroei bevordert.

M.de Vos / M.A. Slaap